Ürolojik Açıdan Spina Bifida Çocuğun Takibi
Spina Bifida ile kaliteli bir yaşam imkânsız değildir. Spina Bifidalı (SB) çocuklardan % 94’ü erişkin olarak hayatını sürdürmektedir. Bu nedenle en büyük sorunu teşkil eden genito üriner sistem patolojilerinin uygun takip ve tedavisi önem kazanmaktadır. İşin kötü kısmı ülkemizde erişkin döneme erişen hastaların ürolojik takip ve tedavileri yeterince iyi yapılamamaktadır. Burada en önemli sorun çocuk üroloji takibi bitip özellikle ergenlik sonrası ürolog ve androloglara hastanın geçişinin kolay olmamasıdır.
Oysaki bu zamandan sonra sadece idrar ve gaita problemleri değildir. Cinsellik ve üreme fonksiyonları da önem kazanmaktadır.
Çocuk ilk defa spina bifida ile doğduğunda böbreklerin ve mesanenesin korunması çocuk ürolojisi tarafından gerçekleştirilmektedir. Kese kapatıldıktan sonra erken dönemde istenen bir çocuk ürolojisi konsültasyonu ve takibe erken başlanması iyi başlangıçların en güzeli. Çünkü ilk 2 yıl üriner sistemin korunması için çok önemli. Yeni doğan döneminde bebek, bezli olduğu için kaka ve idrar kaçırması pek gündemde değildir. Ancak erken dönemde mesane koruyucu önlemlerin alınması ileriki yaşlarda bu organların düzgün çalışmasına olanak sağlamakta.
Spina Bifidalı Çocuğun Tedavi Süreci
Başlangıçta yapılan üriner ultrason ile mevcut böbrek ve mesanenin durumu anlaşıldıktan sonra mesane iyi boşalıyor ise 2-3 ay civarı yapılacak bir videoürodinami ile hastanın risk sınıflaması yapılmalıdır. Daha sonra mesane iyi boşalmıyor ve böbreklerin tehlikede olduğu anlaşılır ise erken dönemde Temiz Aralıklı Kateterizasyona (TAK) geçilmelidir.
Videoürodinami sonrası hastanın risk sınıflaması yapılır TAK ve antikolinerjik tedavi den hiçbir şey yapmama (Sadece % 10-15 lik grup) arasında bir takip ve tedavi spektrumu oluşur.
Erkek çocuklar inmemiş testis açısından mutlaka değerlendirilmelidir.
Sonraki süreçte belli aralıklarla Üriner ultrason, DMSA sintigrafisi ve Videoürodinami ile takip başlar. Süreçte TAK ve antikolinerjik tedaviye rağmen kateter aralarında hasta idrar kaçırıyor ve/veya böbrekler ve mesane bozuluyorsa hastanın yaşı ve diğer bazı durumlara göre mesane içine botox, erken dönemde vezikostomi ve mesane büyütme ameliyatları gündeme gelebilir.
Özellikle erkek ve kız çocuklar ergenliğe geldiklerinde uygun bir sağlık profesyonelinden spina bifida ve cinsellik konusunda eğitim almalıdır.
Spina bifidalı bireyler normal veya yardımcı üreme teknikleri ile çocuk sahibi olabilirler. Hamilelik yaşayıp çocuk doğuracak, önceden ogmentasyon cerrahisi geçiren kadınların sezeryanlarına mutlaka bir ürolog eşlik etmelidir.
Sonuç olarak erişkin dönemdeki Spina Bifida hastalarının nefrolojik takipleri önemlidir. DMSA sintigrafisinde skar varlığı yüksek tansiyon ve böbrek fonksiyonlarında bozulma açısından belirleyicidir.
Ortalama yaşı 19 olan 87 hastanın takibinde;
DMSA SKAR(+) | DMSA SKAR (-) | |
YÜKSEK TANSİYON | ||
VAR | % 46 | % 15 |
YOK | % 54 | % 85 |
BÖBREK FONKSİYON BOZUKLUĞU | ||
VAR | % 18 | % 3 |
YOK | % 82 | % 97 |
Kaynak: Journal of Pediatric Urology 2018
Ayrıca Bakınız: Spina Bifida