Kontinans ve İnkontinans Nedir?
Nokturnal Enürezis (Gece İdrar Kaçırma)
Gece idrar kaçırma “nokturnal enurezis” olarakta bilinen uyku halinde idrar kaçırma durumudur. Bu hastaların %50 si günümüz koşullarında dahi hala doktordan yardım almamaktadır. Gece idrar kaçırma çok sık görülen bir durumdur, dünyanın her yerinde aynı oranda gözükür ve yaş artıkça görülme sıklığı azalır. 5 yaşındaki çocukların %16’ sı gece idrar kaçırır. Erkeklerde kızlara oranla daha fazla gözükür. Çocuklarda görülen alerjik hastalıklardan sonra en sık karşılaşılan 2. Kronik çocukluk çağı hastalığıdır. Gece idrar kaçıran çocuklar ciddi bir utanma duygusu içindedir ve kendilerini sosyal ortamlardan soyutlarlar. Dış görünüşün çok önemli olduğu bu zamanlarda bu hastalıklarından dolayı kendilerine güvenleri azalır ve gelişimlerinde önemli sorunlara neden olur.
8-18 yaş arası çocuklarda anne babanın ayrılması, aile içi şiddetten sonra 3. En önemli depresyon sebebidir. Çocukların okul başarısını ciddi biçimde etkiler. Gece idrar kaçırma psikolojik değildir fakat kendisi ciddi psikolojik problemler yaratır.
Gece idrar kaçırmanın nedeni tam olarak anlaşılamamışsa da ailelerin % 82 si çocuklarının gece uyanamaması ve tembellikten dolayı idrar kaçırdıklarını düşünmektedir.
Aslında 3 tane faktör gece idrar kaçırmada önemlidir.
Bunlar;
- Uyanma problemi: Burada uyku aslında çok ağır değil aksine bu çocuklar uykularını yattıkları dönemde yeterince kaliteli alamadıklarından idrarlarının geldiklerini fark edememektedirler. Yani tüm uykuları boyunca çok derin bir uykuda değil sadece kaçırdıkları zaman aralığında uykuları ağırdır. Bu dönemde mesane kasılmalarına ve sese gerekli tepkiyi veremezler.
- Gece normalden fazla idrar üretilmesi (Nokturnal Pyuria).
- Mesanenin normalden küçük olması veya gereğinden fazla kasılması.
Gece idrar kaçırmanın genetik bir altyapısı vardır. Gece idrar kaçıran çocukların ailelerinde 2/3 oranında idrar kaçıran anne, baba veya kardeş olduğu bilinmektedir.
Tedavi:
Bu çocuklar 5 yaşından sonra en kısa zamanda bir doktordan yardım almalıdır.
Kaynak: https://www.worldbedwettingday.com
SORU – CEVAP
Anne- Baba: Doktor bey 6 yaşında oğlumuz her gece yatağını ıslatıyor. 3 yaşında işemeyi öğrendi ve gündüz hiçbir şikayetimiz yok. Bu bir hastalık mıdır? Bizi biraz aydınlatır mısınız?
5 yaşındaki çocukların % 15 inde, 15 yaşındaki çocukların % 1 inde gece idrar kaçırma vardır. Bu hastaların gündüz hiç bir şikayeti yoktur sadece uyudukları zaman idrar kaçırırlar. Her yıl hiç bir tedavi görmeseler bile % 1 oranında kendiliğinde düzelme olur. Bu hastaların üriner sistemlerinde hiç bir patoloji yoktur.
Şimdiye kadar saptanan başlıca nedenleri:
•Gece idrar miktarının fonksiyonel mesane kapasitesinden yüksek olması
•Uyanma problemi
•Genetik nedenler
•Hormonal Faktörler
•Mesane problemleri
Hasta doğduğundan beri varsa primer, en az 6 aylık bir kuru dönem varsa sekonder olarak adlandırılır.
Anne- Baba: Anladığımız kadarıyla bu bir hastalık ve önce tanısının doğru konulması gerekiyor. Tanısı nasıl konulacak?
Öncelikle aşağıdaki formu incelemenizi istiyorum. Buradaki soruları güzelce okuyun ve hangisinin sizin çocuğunuzda olduğunu işaretleyin. Burada gündüz hiçbir şikayeti olmadığından emin olmamız lazım. Bu çocuklarda % 15 lere varan oranlarda gündüz şikayetlerininde olduğu saptanmaktadır. O zaman tedavi tamamen değişir. Uyku özellikleri, sıvı alma alışkanlıkları, dışkılama alışkanlığı açığa kavuşturulmalıdır. Birde fizik muayene yapacağız. Bundan sonra sizden İdrar tahlili isteyeceğim.
Anne- Baba: Bu genetik midir? Çünkü bende ve babasında da varmış.
Genetik geçişli bir hastalıktır. Tek bir ebeveynde varsa %46 her ikinizde de varsa % 77 oranında çocuğunuzda saptanır.
Anne- Baba: Tedavi alternatifleri ve bizim için uygun olanı hakkında bilgi verir misiniz ?
Öncelikle bazı basit önerilerimiz olacak.
Beslenme ve sıvı alma alışkanlıkları gözden geçirilecektir. Günde en az 6 kere bir su bardağı su içilmesi önerilir.
· Akşamları yatmaya yakın sıvı alımı kısıtlanmalıdır. Kafeinli ve gazlı içecekler gece azaltılmalıdır. Gece yatmadan mesane boşaltılmalıdır.
· Kabızlık varsa alınan lif miktarı artırılmalıdır.
· 2-3 saat te bir düzenli tuvalete gitme alışkanlık haline getirilmelidir.
· Tuvalete çabuk ulaşması sağlanmalıdır.
· Çocuk idrar kaçırdığında yapıcı tavırlar alınmalı ve yatak ve çamaşırlar temizlenirken çocuğun olaya aktif katılımı sağlanmalıdır.
· Islak ve kuru geceler takvime işaretlenmelidir.
Anne- Baba: Geçmeme ihtimali var mı?
% 1 enürezisli çocuk erişkin döneme sarkabilir. Bunlarda özellikle mesane problemi olmadığı iyi değerlendirilmeli ilk başta yapılan tetkikler bir şey atlamamak için tekrarlanmalı gerekirse ürodinami yapılmalıdır.
Anne- Baba: Gündüz de kaçırıyorsa bunun bir anlamı var mı?
Evet. O zaman hastalığın teşhisi tamamen değişir. Teşhis değiştiği için tedavide farklı bir tedavi halini alacaktır.
Anne- Baba: Basit öneriler şikayetleri geçirmez ise diğer tedavi alternatifleri nelerdir?.
Avrupa Çocuk Ürolojisi kılavuzuna göre Kanıt düzeyi 1, A derecesinde önerilen iki tedavi seçeneği Desmopressin Analogları (Minirin) ve Alarm cihazlarıdır.
Anne- Baba: Nasıl kullanacağız. İlaç veya Alarmın yan etkisi var mı? Varsa kaçınmak için ne yapmamız veya yapmamamız lazım?
Nokturnal Poliürisi olanlarda Desmopressin, uyanma güçlüğü olanlarda Alarm daha faydalı olacaktır.
Alarm: Çocuk idrar yaptığı anda çalarak uyanmasını ve kalkıp tuvalete gitmesi amaçlanmaktadır. Başarı % 70 yeniden tekrar % 25 oranlarındadır. En az 6-8 hafta uygulanmalıdır. Başarılı ise 3-5 ay kullanılması önerilir.
Başarısızlığın en sık nedeni aile uyumsuzluğu ve çocuğun motivasyonsuzluğudur.
8 yaş altı, uyumlu ailelerde, mesane kapasite problemi olmayan ve nokturnal poliürisi saptanmamış çocuklarda daha başarılıdır.
Desmopressin (Minirin): Anti diüretik etkisi ile hem idrar üretimini azaltır konsantrasyonunu artırır. Randomize kontrollü çalışmalarda % 60-70 başarılı bir ilaçtır. Yatmadan 1 saat önce dil altında eritilir. Yatmadan önce sıvı alımının azaltılması hem başarıyı artırır hem yan etkileri azaltmaktadır.
Desmopressin in en ciddi yan etkisi çok az görülmekle beraber dilüsyonel hiponatremidir. Çocukta bilinç bulanıklığı ve nöbet olarak kendini gösterebilir. Sıvı kısıtlaması bu yan etkinin olmaması için önemlidir.
Anne- Baba: Takiplerimiz ne sıklıkla ve nasıl olacak? Bu tedavi ne kadar sürecek ?
Alarm 3-5 ay, Desmopressin 6 ay kullanıldıktan sonra azaltılarak kesilecektir. Takipler 6 ay ara ile yapılacaktır.
SON SÖZ
Primer monosemptomatik enurezis nokturna (Yalnız gece idrar kaçırma) tedavisi mümkün üriner sistemin etkilenmediği bir hastalıktır. Tedavide düzen ve hasta motivasyonu başarıyı etkileyen en önemli faktördür.
Ayrıca Bakınız: aşırı aktif mesane